Busvervoerder Connexxion trekt zich terug uit Zeeland: ‘Plan van provincie gaat ten koste van reiziger’
Connexxion stopt na ruim 25 jaar met het busvervoer in Zeeland. De vervoermaatschappij heeft onvoldoende vertrouwen in het nieuwe plan voor het ov-systeem van de provincie. ,,Het plan snijdt te drastisch in het voorzieningenniveau”, zegt CEO Manu Lageirse van moederbedrijf Transdev tegen het Zeeuwse personeel.
De provincie Zeeland wil het openbaar vervoer helemaal op de schop nemen. Uitgangspunt is een hoofdnet tussen de grootste woonplaatsen. Daarnaast komt er een nieuw systeem met de naam Flex. Die rijdt straks zeven dagen per week tussen 06.00 uur ’s ochtends en 23.00 uur ’s avonds tussen ‘Hubs’ en moet minimaal een uur van te voren geboekt worden met een app of telefoontje.
Ten koste van reiziger
Connexxion schrijft zich dus niet in op de nieuwe concessie. Lageirse noemt de plannen van de provincie op het gebied deelmobiliteit en verduurzaming ‘ambitieus’. Dit sluit volgens de CEO aan bij de visie van Transdev, maar hij vindt dat de provincie de transitie van het huidige ov-systeem naar een nieuw model te snel wil doorvoeren. ,,We vrezen daarom dat het ten koste gaat van de kwaliteit van het Zeeuwse openbaar vervoer. En daarmee ten koste van de reiziger.”Vervoersmaatschappijen konden tot vandaag 12.00 uur inschrijven op de concessie voor het openbaar vervoer. Dat gaat in vanaf 2027 en heeft een looptijd van twaalf jaar. De provincie had het busvervoer eerder aanbesteed, maar dat liep oktober vorig jaar op een mislukking uit. Geen enkel bedrijf zag brood in het verzorgen van het streekvervoer in de nieuwe stijl. Maandag bleek dat er nu wel belangstelling is: de vervoersbedrijven Arriva en EBS hebben zich gemeld.
Eisen versoepeld
De provincie heeft na vorig jaar onder andere de strenge eisen voor milieuvriendelijke bussen versoepeld. Ook is er twee miljoen euro per jaar extra uitgetrokken. Daarnaast is de duur van het contract verlengd van acht naar twaalf jaar, zodat vervoersbedrijven meer tijd hebben hun investeringen terug te verdienen. Tegelijk kwam de provincie ook tegemoet aan kritiek van reizigers, scholen en buschauffeurs over de dienstregeling. Zo bleef een aantal buslijnen dat zou worden geschrapt toch bestaan.
Voor Connexxion is het allemaal niet genoeg, blijkt uit de brief van Lageirse. ,,Ondanks verbetering van het programma van eisen op een aantal punten, blijven onze zorgen overeind. Hierdoor blijft er een aantal grote risico’s en onzekerheden over, die we niet kunnen dragen.” Een woordvoerder van Connexxion bevestigt de inhoud van de brief, maar wil niet ingaan op vragen wat dit precies zou betekenen voor de reiziger.
Personeel gaat over
Vanwege het mislukken van de vorige aanbesteding, is het huidige contract met Connexxion verlengd tot eind 2026. ,,Samen met jullie willen we de komende 2 jaar de kwaliteit die onze reizigers en opdrachtgever van ons gewend zijn blijven bieden. We blijven ons inzetten voor jullie en voor onze reizigers”, schrijft Lageirse. Het huidige personeel gaat over naar de nieuwe vervoerder ,,Tot de overgang verandert er niets, jullie blijven een volwaardig en waardevol onderdeel van ons bedrijf.”
De opluchting was enorm, toen maandagmiddag bleek dat twee ondernemingen zich hebben gemeld om het busvervoer in Zeeland vanaf 2027 te verzorgen. ,,Arriva en EBS zijn twee gerenommeerde bedrijven die in staat zijn reizigers goed te bedienen en te vervoeren”, reageert gedeputeerde Harry van der Maas.
Op dezelfde dag dat Connexxion liet weten dat het na 25 jaar wil stoppen in Zeeland, ging bij de provincie de brievenbus open om te kijken of zich wel andere belangstellenden hadden gemeld. Vorig jaar liep dat nog mis, toen bleek dat niemand zin had om het streekvervoer-nieuwe-stijl op zich te nemen. Maar de nieuwe ronde, met versoepelde voorwaarden, bleek maar liefst twee kandidaten op te leveren.
Meer tijd voor schone bussen
,,We stellen heel hoge kwaliteitseisen”, zegt Van der Maas. ,,Aan bijvoorbeeld het materieel, de bussen. Maar ook aan goed werkgeverschap, de manier waarop bedrijven met hun personeel omgaan. In deze nieuwe ronde hebben we wel enkele criteria veranderd op het gebied van duurzaamheid. We wilden te snel naar schoon vervoer toe; dat kunnen de bedrijven nu in een lager tempo invoeren.”
De provincie voert een flinke verandering door in het openbaar busvervoer. Tussen de grootste woonplaatsen rijden straks bussen op hoofdlijnen: dat is het pakket waarvoor EBS en Arriva zich nu hebben gemeld. Tot en met 2026 regelt Connexxion het busvervoer nog in Zeeland, daarna neemt als alles goed gaat een van de twee nieuwe kandidaten voor twaalf jaar de boel over. Naast die grote bussen komt er een netwerk van kleinere voertuigen met de naam Flex, om reizigers verder de dorpen en steden in te brengen.
Winnaar op punten
De komende maanden wordt bepaald welke van de twee kandidaten de beste is. ,,Eerst wordt gekeken of de enveloppen alles bevatten wat ze moeten bevatten, de juiste documenten en omschrijvingen. Ik ga er vanuit dat het allemaal klopt, anders hadden ze zich niet ingeschreven”, aldus de gedeputeerde. ,,Daarna gaat een speciaal team bekijken welk bedrijf het beste aan de verschillende voorwaarden voldoet. Dat gaat objectief, met een puntensysteem. We willen juridische procedures voorkomen: bovendien hebben de bedrijven recht op een objectieve beoordeling. Uiteindelijk krijg ik te horen wie de het moet worden: bij die keuze ben ik zelf dus niet betrokken.” De winnaar wordt in maart bekendgemaakt.
Intussen gaat de provincie ook het tweede deel van het plan uitzetten: Flex. Dat wordt zoveel mogelijk samen met het WMO-vervoer aanbesteed. Het zal in samenspraak met de gemeenten gaan en wordt per regio geregeld.
Even een tijdsbeeld: terug naar 2012.
Er spelen dan drie dingen die belangrijk zijn voor de Zeeuwse buurtbussen. Door de financiële crisis gaat de provincie Zeeland bezuinigen op het openbaar vervoer, in de landelijke discussie over het openbaar vervoer op het platteland wordt de conclusie getrokken dat de grootbussen veelal plaats moeten maken voor buurtbussen en Connexxion gaat zich in Zeeland opmaken voor de inschrijving van de nieuwe concessieperiode en probeert een voorsprong op de concurrenten op te bouwen door een buurtbusproject in Zeeland uit te rollen.
Op 1 januari 2013 rijden er drie buurtbussen in Zeeland en dat aantal moet zo spoedig mogelijk omhoog. En dus worden er op Walcheren twee buurtbusverenigingen opgericht, de BBV Middelburg met lijn 181 (start 7 april 2013) en de BBV Veere met lijn 183 (start 15 juli 2013) . Connexxion en de provincie begeleiden dat proces door hand- en spandiensten te verlenen bij het opstellen van de statuten, de daadwerkelijke oprichting bij de notaris, het opstellen van het huishoudelijk reglement en de opleiding van de vrijwilligers tot chauffeur.
Al snel blijkt dat het in Middelburg niet zo lekker loopt en wordt onderzocht hoe de twee verenigingen bij elkaar kunnen worden gebracht. Besloten wordt de BBV Middelburg op te heffen, omdat een fusie veel duurder is. En meteen ook de statuten van de BBV Veere zodanig te veranderen dat de naam BBV Walcheren wordt en de verantwoordelijkheid voor drie lijnen bij de nieuwe vereniging komt te liggen, de 581, 583 en 584. Deze nieuwe situatie start op 1 maart 2015.
In het tweede halfjaar van 2020 komt de vraag vanuit Middelburg om binnen de stad een buurtbuslijn op te zetten, de 569. Deze lijn is gestart op 2 maart 2021.
Ook elders in Zeeland zit Connexxion niet stil. En langzaamaan ontstaat de behoefte aan een Zeeuws overkoepelend orgaan voor de (toen) negen buurtbusverenigingen. Praten over oplossingen van problemen die anderen ook blijken te hebben heeft een stimulerende werking. In november 2015 starten de halfjaarlijkse bijeenkomsten tussen de BBV’s, de provincie en Connexxion.
In diezelfde periode blijkt Connexxion de nieuwe concessie voor de komende tien jaar in de wacht gesleept te hebben. En dus komt er een periode van rust en het bouwen van structuren binnen de verenigingen.
Binnen onze vereniging viel er ook het nodige te stroomlijnen. Het bijzondere aan een buurtbusvereniging is dat de leden elkaar tijdens hun taakuitoefening bijna nooit zien. Het was dus aan het bestuur om de sociale cohesie voor elkaar te krijgen. Nog steeds komen we als vereniging drie keer per jaar bij elkaar. Soms voor een vergadering, soms voor een actieve bijeenkomst met een maaltijd en altijd in november voor het avondvullende luxe buffet.
De planner maakt een rooster op basis van de wensen van de chauffeur. Meestal is dat één dagdeel in de week of veertien dagen.
En dankzij de moderne technologie is er een whatsappgroep waarin gevraagd wordt , als dat nodig is, elkaars dienst over te nemen of technische vragen over de bus beantwoord worden.
Want juist door die saamhorigheid ontstaat er een groep mensen die staat voor de juiste uitvoering van de dienstregeling.
Namens de voorzitter M. te Roller
Het Bestuur
Marjam te Roller – Voorzitter
Corine Willeboordse – Coördinator, Penningmeester, Planner
Ton van Dijke – Secretaris, Technische zaken
Wim van Wallenburg – Bestuurslid
Kris van Rooijen – Bestuurslid